Επίκαιρη ανάλυση, από το 1987: ΜΙΑ ΤΑΞΗ ΠΟΥ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΙ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΗΣ, ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΞΙΑ ΝΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙ ΕΞΟΥΣΙΑ. Α΄ Μερος:ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

(Τεύχος 29 παλιού περιοδικού ΡΗΞΗ, από την εποχή της μεταστροφής του Ανδρέα Παπανδρέου σε “φιλοτουρκική”  θέση,  αμέσως μετά από την κίνηση εναγκαλιασμού των “νέων τζακιών”, τύπου Μπόμπολα, Κόκκαλη, και Κοσκωτά. Είναι η εποχή της Συμφωνίας Νταβός, της υποδοχής του Τουργκούτ Οζάλ στην Αθήνα με αγκάλες εξίσου ανοιχτές με αυτές που υποδέχτηκε 23 χρόνια αργότερα, ο γιός του τον Ερντογάν)

ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Πάντα η μαρξιστική παράδοση και το αναρχικό κίνημα είχαν μπερδεμένες και περίπλοκες σχέσεις με το εθνικό ζήτημα. Ο δεδομένος διεθνισμός τους σκόνταφτε πάντα σε ζητήματα που έμεναν άλυτα για τη θεωρία. Ο μαρξισμός διακηρύττει πως «οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα», θέση που συμμερίζεται αναρχική παράδοση. Αν αυτή η θέση συνδυαστεί με τη συνακόλουθη θέση «η πάλη των τάξεων είναι ο κινητήρας, το μοναδικό ερμηνευτικό κλειδί στην ανθρώπινη ιστορία», τότε η θέση του εργατικού και επαναστατικού κινήματος απέναντι στα εθνικά ζητήματα θα θεωρούνταν δεδομένη, «το εργατικό κίνημα, η εργατική τάξη, δεν αναγνωρίζει τα εθνικά ζητήματα, επομένως το πλαίσιο της πάλης της είναι πάντα διεθνιστικό και είναι ενάντια σε κάθε εθνικό ζήτημα».

Στην πράξη όμως βλέπουμε να αναπτύσσονται πολλαπλές και αποκλίνουσες πρακτικές. Μόνο ελάχιστες ομάδες στην ιστορία του εργατικού κινήματος έμειναν άκαμπτα προσηλωμένες σ’ αυτή τη θέση, αντίθετα όλοι οι υπόλοιποι με προεξάρχουσες τις δύο ιερές κεφαλές του μαρξισμού και του αναρχισμού, τον Μαρξ και τον Μπακούνιν, «το ρίξανε στον εθνικισμό». Ο Μαρξ για παραδειγμα υποστήριξε τον Βίσμαρκ στον πόλεμο του ενάντια στον Ναπολέοντα τον Τρίτο το 1870, με το σκεπτικό ότι αυτός ο πόλεμος ήταν προοδευτικός, αφού οδηγούσε στην ενοποίηση της Γερμανίας. Ήταν δε τόσο

Το εθνικόν και το αληθές

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Η ΑΥΓΗ 24/01/2010

Ποια είναι η ποσόστωση πατριωτισμού και διεθνισμού που αναλογεί σε έναν αριστερό; Δηλαδή, εντάξει, οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα. Αλλά πού τέμνεται η ταξική τους συνείδηση με την εθνική τους; Η αφορμή των ερωτημάτων είναι προφανής: η συζήτηση που φούντωσε για το βιβλίο «Τι είναι η πατρίδα μας;» των κ. Δραγώνα και Φραγκουδάκη και ο παράδοξος, οριζόντιος διαχωρισμός πολιτικών κομμάτων και ακαδημαϊκής κοινότητας σε υπερασπιστές τους και σφοδρούς επικριτές τους. Η συζήτηση και η τροπή της αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, τη μάλλον επιδερμική (και τελικά διχοτομημένη) σχέση της αριστεράς με τις έννοιες έθνος και εθνικό.

Ακολουθώντας το μότο του Σολωμού πως «Έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό», μπορούμε να επισημάνουμε τα εξής: