Η «ελληνικότητα» του Γιάννη Τσαρούχη

… Αγαπώ την Κάλας και τη Σωτηρία Μπέλλου. Και δεν αισθάνομαι διχασμένος. Ας κοπιάσουν όσοι σκανδαλίζονται γι’ αυτό να καταλάβουν τι μου συμβαίνει. Εγώ πάντως κοπίασα και κοπιάζω για να βρω μια τάξη και μια ισορροπία. Θέλω συνεχώς να γνωρίζω και να ξεκαθαρίζω. Για να είμαι ελεύθερος ν’ αγαπήσω απόλυτα. Δεν μ’ ενδιαφέρουν οι προηγούμενες επιτυχίες. Είναι φυσικό να θέλω να κάνω ελληνικό ό,τι μ’ αρέσει στην Αναγέννηση. Αλλά ποτέ δεν θέλησα να γίνω Ιταλός.

 

… Ένα άλλο πράγμα που έψαξα με πάθος να γνωρίσω ήταν η Ελλάδα· με έρωτα ή με κυνισμό και με πολλή καχυποψία έψαξα για να μάθω τι σημαίνει αυτό το φημισμένο όνομα. Υπήρξα γενικά η κακή πίστη μιας φτηνής πατριδοκαπηλείας και ενός τεχνητού εθνικισμού. Κατάλαβα πως η Ελλάς είναι περίπου σαν κάτι παλιά έργα ζωγραφικής που οι πονηροί έμποροι της βάζουν μια ψεύτικη υπογραφή ενός κατώτερου ζωγράφου απ’ αυτόν που τη ζωγράφισε. Μια παραβολή είναι αυτό. Η Ελλάς είναι αυτό. Η Ελλάς είναι εκείνο. Προσπάθησα να την αφήσω να μιλήσει μόνη της, για να μάθω την αλήθεια.

 

… Δάσκαλοί μου ήταν ο Παρθένης, ο Κόντογλου, ο Πικιώνης· δάσκαλοι υπό την ευρύτερη σημασία ο Παπαδιαμάντης, ο Σολωμός και ο Κάλβος, ο Χαλεπάς και ο Καβάφης. Όλοι αυτοί ήταν πληροφοριοδότες παρά τη μεγάλη τους δόξα, ισάξιοι των ανωνύμων και ταπεινών που μου έμαθαν τα πιο πολλά.

 

   … Δεν μου πέρασε ποτέ από το νου ν’ αμφισβητήσω ότι η Δύσις παίζει έναν τεράστιο ρόλο στον πολιτισμό του κόσμου όλου και φυσικά και της Ελλάδος αλλά ο Έλληνας που δεν ξέρει την Ιστορία της Τέχνης του, της Ελληνικής Τέχνης, θα ’πρεπε να μην αναφέρει καν το όνομα της Δύσης.

 

(Αποσπάσματα εκ του βιβλίου Γ. Τσαρούχης,  Ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, εκδόσεις ΑΓΡΑ)

Advertisement